Na ovaj način javnosti se predstavlja ružičasta slika o uspješnom poslovanju, iako je to daleko od istine.
Jedan od glavnih problema u poslovanju distributivnih zavisnih preduzeća Elektroprivrede Republike Srpske su ogromni problemi u naplati isporučene električne energije od kupaca. Kad preduzeće obavi uslugu ili isporuči kupcima robu, obaveza poduzeća je da ispostavi fakturu prema kojoj knjiži potraživanja od kupca, odgovarajući porez na dodatnu vrijednost kao i prihod.
Priznavanje prihoda bazira se na isporuci robe ili usluge, nezavisno o tome što novac nije primljen, odnosno što dobra i usluge nisu naplaćeni. U pravilu potraživanja starija od godinu dana se otpisuju na teret rashoda tekuće godine, a što preduzeća iz sistema Elektroprivrede Republike Srpske u pravilu ne poštuju.
U zadnjih nekoliko godina nezavisni revizor je konstantno upozoravao na ovaj problem, navodeći da nije bio u mogućnosti da potvrdi starosnu strukturu potraživanja kupaca, te shodno tome da se uvjeri u adekvatnost ispravke vrijednosti potraživanja od kupaca.
U suštini, menadžmentu odgovara što slabija naplata, jer se na bazi tih nenaplaćenih potraživanja, obračunavaju zatezne kamate, tako da distributivna preduzeća imaju ogromne prihode od kamata (koje su samo obračunate, a nisu naplaćene), zahvaljujući kojima najviše ostvaruju pozitivno poslovanje.
Naravno, ovo se ne može raditi u nedogled, jer sa jedne strane rastu nenaplaćena potraživanja od kupaca, a sa druge strane rastu obaveze (ako preduzeće ne može da naplati od kupaca, onda se mora zadužiti kako bi finansiralo svoje redovno poslovanje).
Tako su ukupne obaveze preduzeća iz sistema elektroprivrede (MH «ERS» Matičnog preduzeća a.d. Trebinje i 11 zavisnih preduzeća) u deset proteklih godina povećane za nevjerovatnih 550 milona KM, (sa 270 milona KM koliko su iznosile 2005. godine na 821 miliona KM koliko iznose 2014. godine), a da pri tome nije bilo značajnih ulaganja u izgradnju novih kapaciteta.
Iz Izvještaja nezavisnog revizora po konsolidovanim finansisjkim izvještajima Holdinga za 2014. godinu (konsolidovani finansijski izvještaj Matičnog preduzeća i 11 zavisnih preduzeća) vidi se da su potraživanja od kupaca po osnovu isporučene električne energije, izvršenih usluga i obračunatih kamata, dostigla alarmantan iznos od 488.042.000 KM, a od toga iznosa otpisano je 263.463.000 KM, od čega 114.404.000 KM u 2014. godini.
Nezavisni revizor je, citiram, naveo sledeće:
„Potraživanja od kupaca po osnovu isporučene električne energije, izvršenih usluga i obračunatih kamata na dan 31.12.2014.godine iznose 450.755.000 KM (za koje je izvršena ispravka vrijednosti od 258.279.000 KM), odnosno reprogramirana potraživanja za električnu energiju 37.287.000 KM (za koje je izvršena ispravka vrijednosti od 5.184.000 KM). Rukovodstvo Holdinga je izvršilo obezvrjeđenje za procjenjena nenaplativa potraživanja u ukupnom iznosu 263.463.000 KM, dok za ostala dospijela potraživanja rukovodstvo Holdinga smatra da su i dalje naplativa“.
Pojedinačni revizorski izvještaji 11 zavisnih preduzeća iz sistema Elektroprivrede Republike Srpske su na sajtu Banjalučke berze.
Nezavisni revizor je izrazio “mišljenje sa rezervom” po konsolidovanim finansijski izvještajima MH "ERS" za 2014.godinu, što je veoma blaga konstatacija uzimajući u obzir utvrđene propuste, odnosno razliku između prikazanog rezultata poslovanja i stvarno ostvarenog.
Glavni razlog za davanje „mišljenja s rezervom“ leži u činjenici da su pojedina zavisna preduzeća izvršila korekciju dobitka iz ranijih godina u neto iznosu od 139.310.000 KM, od čega se najveći dio u iznosu od 114.404.000 KM odnosi na dodatnu ispravku vrijednosti nenaplaćenih potraživanja od kupaca (najveći otpis nenaplaćenih potraživanja izvršila je „Elektrokrajina“ u iznosu od 73,83 miliona KM), suprotno Međunarodnim računovodstvenim standardima i za taj iznos precjenila rezultat poslovanja za 2014. godinu.
Preduzeća su sa jedne strana prikazala da su poslovala pozitivno, a sa druge strane su smanjila kapital za ukupno 139.310.000 KM.
Suština ove knjigovodstvene gimnastike je u tome, da se rashodi od ispravke vrijednosti potraživanja ne knjiže kroz bilans uspjeha tekuće godine (kako je propisano sa Međunarodnim računovodstvenim standardom (IAS) 8) i tako se prikrije visina ostvarenog gubitka.
Distributivna preduzeća iz sistema Eelektroprivrede Republike Srpske su jednostavno akumulirana nenaplaćena podraživanja otpisala direktno na teret neraspoređene dobiti (kapitala) i tako pokušala da sakriju ostvarene gubitke od javnosti.
Ne radi se o slučajnoj knjigovodstvenoj grešci, nego o namjernom lažiranju finansisjkih izvještaja.
Da nije riječ o slučajnoj grešci , vidi se iz Izvještaja nezavisnog revizora po finansisjkim izvještajima „Elektrohercegovine“ za 2013. godinu, kad je prvi put urađena ova knjigovodstvena gimnastika. Kad je nezavisni revizor naveo da ovakav način otpisa nenaplaćenih potraživanja nije u skladu sa Međunarodnim računovodstvenim standardom (IAS) 8 izvršena je korekcija (ispravka) finansisjkih izvještja.
Međutim, obzirom da je problem nenaplaćenih potraživanja dosegao ogromne razmjere, odlučeno je da se u 2014. godini izvrši otpis dijela nenaplaćenih potraživanja svih distrubutivnih preduzeća suprotno Međunarodnim računovodstvenim standardima i tako pokušaju sakriti ostvareni gubici.
Nezavisni revizor je, citiram, naveo sledeće:
“Holding je izvršio korekciju neraspoređenog dobitka iz ranijih godina u neto iznosu od 139.310.000 KM, od čega se najveći dio u iznosu od 114.404.000 KM odnosi na dodatnu ispravku vrijednosti nenaplaćenih potraživanja od kupaca.Navedeni tretman evidentiranja umanjenja vrijednosti nenaplaćenih potraživanja od kupaca nije u skladu sa Međunarodnim računovodstvenim standardom (IAS) 8–„Računovodstvene politike, promjene računovodstvenih procjena i grešake“, po kome se promjene u računovodstvenim procjenama evidentiraju prospektivno, odnosno od momenta nastanka promjene preko tekućeg rezultata, a ne kroz ranije računovodstvene periode.
Takođe, i zarada po akciji Holdinga bi trebala biti korigovana u skladu sa navedenim.
Preostali iznos korekcije početnog stanja neraspoređenog dobitka iz ranijih godina u iznosu od 24.906.000 KM se odnosi na korekciju ostalih grešaka iz ranijih godina koja nije urađena u skladu sa zahtjevima navedenog Standarda, po kojem se zahtijeva da se za iznos korekcija koje se odnose na prethodne obračunske periode, izvrši korekcijom uporednih podataka u Bilansu uspjeha i Bilansu stanja, a ne direktno na neraspoređenom dobitku iz ranijih godina.
Pored navedenog, pojedina elektrodistributivna zavisna društva nisu bila u mogućnosti da prezentuju adekvatnu starosnu strukturu navedenih potraživanja od kupaca za isporučenu električnu energiju (radi se o Elektrokrajini), koja bi bila osnov za obračun ispravke vrijednosti u konsolidovanim finansisjkim izvještajima za 2014.godinu.
Saglasno naprijed, navedenom nezavisni revizor, nije mogao da se uvjeri u nadoknadivu vrijednost potraživanja od kupaca na dan 31.12.2014.godine, kao i u potencijalne efekte dodatne ispravke vrijednosti potraživanja na priložene finansijske izvještaje Holdinga.
Obzirom da se nije mogao uvjeriti u nadoknadivu vrijednost potraživanja od kupaca na dan 31.12.2014. godine, nezavisni revizor se nije mogao ni uvjeriti ni u ostvarene prihode od naplaćenih ispravljenih potraživanja kod pojedinih elektro distributivnih zavisnih društva“.
Takođe, pojedina preduzeća su neosnovano povećala prihode, i to:
„Elektro Bijeljina“ je obračunala 3.160.289,00 KM prihoda od naplaćenih ispravljenih potraživanja, za koje se nezavisni revizor nije mogao uvjeriti da su stvarno ostvareni. Pored navedenog, nezavicni revizor je smatrao da je „Elektro Bijeljina“ precjenila poslovne prihode za 10.553.000 KM po osnovu preuzimanja priključaka na osnovu preuzete imovine (mjernih instrumenata) od kupaca električne energije, bez naknade.
Dakle, „Elektro Bijeljina“ je po osnovu potpisanih ugovora sa kupcima od istih preuzela mjerne instrumente, te procjenjenu vrijednost mjernih instrumenata knjižila kao prihod (ovo je uradila samo „Elektro Bijeljina“ iako su i ostala distributivna preduzeća potpisivala slične ugovore sa kupcima).
Za ovakav tretman neosnovanog povećanja prihoda, nezavisni revizor navodi sledeće:
„Ostali poslovni prihodi Holdinga za 2014.godinuu iznosu od 19.950.000 KM, od čega se najveći dio u iznosu od 10.553.000 KM odnosi na prihod po osnovu preuzetih priključaka od potrošača u toku 2014. godine.
Naime, „Elektro Bijeljina“ je u toku 2014. godine izvršila priznavanje prihoda po osnovu preuzimanja priključaka na osnovu preuzete imovine (mjernih instrumenata) od kupaca električne energije, bez naknade u skladu sa Zakonom o električnoj energiji (“Službeni glasnik Republike Srpske”, broj: 8/08; 34/09; 92/09 i 1/11). Navedeni prihodi su priznati u iznosu fer vrijednosti preuzete imovine.
Navedeni tretman nije u skladu sa Tumačenjem IFRIC 18 „Prenos sredstava od kupaca“, koji definiše da, ukoliko je kontinuirano pružanje usluga identifikovano kao dio ugovora sa kupcem, period tokom koga se priznaje prihod za tu uslugu generalno se određuje na osnovu uslova iz ugovora sa kupcem.
Ukoliko pak ugovorom nije definisan taj period, prihod se priznaje tokom perioda koji ne smije biti duži od korisnog vijeka trajanja prenijetog sredstva korišćenog u pružanju kontinuirane usluge.
Saglasno navedenom, Holding je više iskazao ostale poslovne prihode u poslovnoj 2014.godini za iznos od 10.553.000 KM, odnosno manje iskazalo razgraničene prihode na dan 31. 12. 2014. godine za navedeni iznos“.
Da bi „ispeglali“ katastrofalne rezultate poslovanja termoelektrane (RiTE Gacko i RiTE Ugljevik) su od 01.10.2014. godine primjenili novi način priznavanja prihoda (koji su u prethodnim godinama nije obračunavao), te knjižili poslovne prihode od aktiviranja novih kopova uglja.
Prihodi od aktiviranja novih kopova uglja iznosili su za RiTE Gacko 8.600.234 KM, a za RiTE Ugljevik 10.455.266 KM. Suština je u tome, da su termoelektrane otvaranje novog kopa uglja knjižile kao prihod iako taj prihod nije stvarno nastao. Novi kop uglja služi kao sirovina za dobijanje električne enegije, čijom prodajom termoelektrane ostvaruju prihode.
Friziranjem finansisjkih izvještaja, i knjigovodstvenom gnimnastikom, a koja se samo u jednom dijelu može vidjeti iz izvještaja nezavinsog revizora, zavisna preduzeća Elektroprivrede RS su značajno precijenila svoje prihode sa jedne strane, te značajno podcijenila rashode sa druge strane, kako bi od javnosti prikrili stvarno stanje u Elektroprivredi Republike Srpske.
Ukoliko se prikazani neto rezultat koriguje sa samo uočenim nepravilnosti koje su navedene u izvještajima nezavisnog revizora, može se zaključiti da su zavisna preduzeća iz sistema Elektroprivrede u 2014. godini ostvarila zbirni gubitak u iznosu od 175 miliona KM.
U skladu sa članom 24. Zakona o javnim preduzećima („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj75/04 i 78/11) za sačinjavanje vjerodostojnih knjigovodstvenih evidencija je odgovoran Nadzorni odbor preduzeća. Ali se ovde odgovornost treba proširiti i na Vladu Republike Srpske koja je svjesno, iako je bila upozorena da su finansisjki izvještaji frizirani, iste usvojila.
Da bi prikrili ogromne razmjere lažiranja finansijskih izvještaja, pojedina preduzeća nisu ispunila zakonsku obavezu iz člana 285.stav 1. tačka b) Zakona o tržištu hartija od vrijednosti („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 92/06, 34/09, 30/12, 59/13, 108/13), odnosno nisu objavila izvještaj o izvršenoj reviziji finansijskih izvještaja za 2014. godinu, sve dok Banjalučka berza po nalogu Komisije za hartije od vrijednosti RS, Rješenje broj 01-UP-34-568/15 od 04.09.2015. godine nije zaustavila trgovanje njihovim akcijama (ovo je prvi put u istoriji Banjalučke berze da je akcijama pojedinih preduzeća iz sistema Elektroprivrede zaustavljano trgovanje).
Kakva je ovo poruka za domaće i strane investitore, možemo samo zamisliti. Očigledno je da je želja da se katastrofalni rezultati poslovanja u 2014. godini sakriju od javnosti jača od njihove zakonske obaveze.
Naravno ovo su samo nedostaci koje je uočio nezavisni revizor, i s pravom se može pretpostaviti da je stvarno stanje zapravo još i gore.
Činjenica da je nezavisni revizor dao ovako „mlako“ mišljenje, odnosno „mišljenje sa rezervom“, na konsolidovane finansisjke izvještaja MH "ERS" za 2014. godinu i finansisjke izvještaje pojedinih zavisnih preduzeća iz sistema Elektroprivrede Republike Srpske pored uočenih značajnih nedostataka, stavlja sumnju i na njegovu objektivnost.
Razloge za to možemo tražiti u tome da revizorska kuća „Deloitte“ d.o.o. Banja Luka radi reviziju svih 12 preduzeća iz sistema Elektroprivrede Republike Srpske u zadnjih 11 godina (od 2004. godine do 2014. godine, što se može vidjeti na sajtu Bnjalučke berze) i da za to naplaćuje masnu naknadu.
Iako je članom 29. Zakona o računovodstvu i reviziji Republike Srpske („Službeni glasnik republike Srpske“, br. 36/09 i 52/11) propisano da revizorska kuća može vršiti reviziju finansijskih izvještaja akcionarskog društava uzastopno do pet godina, odnosno još dvije godine ukoliko reviziju vrši drugi revizor, Elektroprivreda Republike Srpske i revizorska kuća „Deloitte“ d.o.o. Banja Luka svejsno krše navedenu odredbu zakona.
Činjenica je da je Preduzeće za reviziju i konsalting „Deloitte“ Banjaluka , pored prethodno opisanog odnosa u redovnoj reviziji , izabrano i za konsultanta za kompletnu reorganizaciju Mješovitog holdinga „Elektroprivreda Republike Srpske“ na vrlo upitnom javnom pozivu na kojome je zainteresovanim firmama ostavljen nevjerovatno kratak rok od samo 8 dana da se pripreme i prijave na tender za potpunu reorganizaciju najvećeg javnog preduzeća u Republici Srpskoj.
Iako je zbirni stvarni neto gubitak 11 zavisnih preduzeća iz sistema Elektro privrede RS dosegao iznos od blizu 175 miliona KM, MH „ERS“ Matično preduzeće a.d. Trebinje je u 2014. godini ostvarilo neto dobitak od 23.862.924 KM. Mješoviti Holding Elektroprivreda Republike Srpske Matično preduzeće a.d.
Trebinje pored funkcije upravljanja 11 zavisnih preduzeća, obavlja i funkciju posrednika u prometu proizvedene električne energije. Dakle dobitak MH „ERS“ Matičnog preduzeća a.d. Trebinje nastaje od razlike u cijeni, kupuje električnu energiju od proizvođača i prodaje distributivnim preduzećima. Takođe, preko MH „ERS“ Matičnog preduzeća a.d. Trebinje se obavlja sav izvoz viškova električne energije (uglavnom preko firme Vuka Hamovića -EFT i Vojina Lazarevića - Rudnap).
Iako zavisna preduzeća grcaju u problemima, MH „ERS“ Matično preduzeće a.d. Trebinje kao trgovac električnom energijom ostvaruje kakvu takvu dobit i to se prestvalja javnosti kao uspjeh.
Dobitak MH „ERS“ Matičnog preduzeća a.d. Trebinje iz 2013. godine se koristio za pokriće budžetskih rupa.
Princip prebacivanja dobiti u Budžet Republike Srpske je sledeći:
Akcijski fond Republike Srpske je 100% vlasnik MH „ERS“ Matičnog preduzeća a.d. Trebinje, tako da se sva dobit uplaćuje na račun Akcijskog fonda, koji je dalje prosljeđuje u Budžet Republike Srpske. Naime, članom 8. Zakona o Akcijskom fondu Republike Srpske koji je usvojen u martu 2013. godine propisano je da Vlada Republike Srpske može donijeti odluku da se dio sredstava koji se odnosi na novčane prilive iz prihoda Fonda uplati u Budžet Republike Srpske.
MH „ERS“ Matičnog preduzeća a.d. Trebinje je u 2013. godini isplatio dividendu Akcijskom fond Republike Srpske u iznosu od 26.792.616 KM, koji je taj novac odmah proslijedio u Budžet Republike Srpske.
Princip da pravno lice (preduzeće, fond ili nešto dugo) može isplatiti dividendu od prihoda, koliko ja znam ne postoji nigdje u svijetu.
Dividenda se isključivo isplaćuje iz ostvarene dobiti, a ne iz ostvarenog prihoda, te bi u ovom slučaju Akcijski fond Republike Srpske mogao da uplati dividendu u Budžet Republike Srpske samo ukoliko ostvari dobit, a koju zbog pada cijena akcija na Banjalučkoj berzi teško može ostvariti.
Nevjerovatno je da MH „ERS“ Matičnog preduzeća a.d. Trebinje ima ogromne dugove za preuzetu električnu energiju od proizvodnih preduzeća od blizu 170 miliona KM, a isplaćuje dividendu u Budžet Republike Srpske.
Samo da podsjetim da MH „ERS“ Matično preduzeće a.d. Trebinje duguje Hidroelektrani na Drini 70.177.951 KM, kao i 67.792.945 KM Hidroelektrani na Trebišnjici, što je više od dvostrukog iznosa njihovih godišnjih prihoda. To praktično znači da recimo Hidroelektrane na Drini tek za 24 mjeseca naplate isporučenu električnu energiju.
MH „ERS“ Matičnog preduzeća a.d. Trebinje ima para da plaća dividendu u Budžet RS, a nema sredstva da plati obaveze za preuzetu električnu energiju čime dodatno pogoršava položaj proizvodnih preduzeća.
Zabrinjavajuće je, da je nezavisni revizor u svojim izvještajima za tri zavisna preduzeća: „Elektrokrajinu“, „Elektro Pale“ i RiTE Gacko naveo da nedostatak obrtne imovine (jer su im kratkoročne obaveze veće od obrtne imovine) može uticati da preduzeća neće moći da isplaćuju svoje tekuće obaveze u roku dospijeća, te indirektno doveo u sumnju mogućnost da navedena preduzeća nastave poslovati u skladu sa načelom stalnosti poslovanja.
Rukovodstva navedenih preduzeća se sa istim nisu složila, jer su smatrala da će, između ostalog, planirano povećanje cijene električne energije stabilizovati poslovanje u budućnosti.
Iz Izvještaja nezavisnog revizora je vidljivo da je „Elektrogospodarstvo Slovenije - razvoj in inženjering“ d.o.o. Maribor (kao pravni nasljednik društva („Elektrogodpodarstvo“ Slovenije koje je poslovalo u okviru Slovenačke elektroprivrede) tužilo zavisno preduzeća RiTE Ugljevik za 1.416.402 000 KM, za neisporučenu električnu energiju, po osnovu zajedničkog ulaganja u RiTE Ugljevik.
Tužilac je u 2014. godini pokrenuo arbitražu protiv BiH pred međunarodnim centrom za rješavanje investicionih sporova u Vašingtonu i pokrenuo arbitražni postupak pred „ad hoc“ arbitražom u Srbiji, što može predstavljati udar na sam opstanak Elektroprivrede Republike Srpske u budućnosti.
Iako su rezultati poslovanja veoma loši, zavisna preduzeća iz sistema elektro privrede Republike Srpske iz godine u godinu povećavaju broj zaposlenih. Podaci su preuzeti iz bilansa uspjeha predmetnih preduzeća, koji prikazuje prosječan broj zaposlenih po osnovu stanja na kraju mjeseca, tako da se obim predizbornog zapošljavanja tek vidi iz podataka za prvo polugodište 2015. godine.
U cijelu ovu analizu nisu uključene investicije u „HE Dabar“ d.o.o. Trebinje, koja do sada iznose 50.000.000 KM, sa udjelom MH „ERS“ Matičnog preduzeća a.d. Trebinje u iznosu od 15.000.000 KM (30%) i ZP „HE na Trebišnjici“ a.d. Trebinje u iznosu od 35.000.000 KM (70%). Razlog za to je u činjenici da je „HE Dabar“ organizovan kao DOO, pa samim tim nije dužno da objavljuje informacije na sajtu Banjalučke berze, ali ni na drugim medijima, tako da je ova investicija obavijena velom tajne.
Iznos potraživanja od Bobar banke:
Pretpostavljam da ovo nije konačna cifra, jer su vjerovatno dio depozita koji je ostao u Bobar banci sakriven. Moguće je da su računi „Hidroelektrana Dabar“ d.o.o. Trebinje bili u Bobar Banci. Da podsjetim da je negdje u trećem kvartalu 2014. godine izvršeno povećanje osnovnog kapitala privrednog društva „Hidroelektrana Dabar“ d.o.o. Trebinje, u ukupnom iznosu od 19.000.000 KM. Moguće je da je namjenski račun za dokapitalizaciju „Hidroelektrane Dabar“ bio otvoren u Bobar Banci.Ne mogu da tvrdim ali ne mogu ni da isključim da se ovo dogodilo.Jednostavno, sve što je u vezi sa investicijom u HE „Dabar“ ne može se naći na javno dostupnim izvještajima.
Remont RiTE Ugljevik
Redovni godišnji remont u 2014. godini trebao je da traje 40 dana, ali je došlo do neplanskog produženja redovnog remonta na 71 dan, prouzrokovanog kvarom na turbogeneratoru.
Prema informacijama iz same Termoelektrane finansijska sredstva za remont su bila na nivou iz 2013. godine, ali je problem u tome što su usluge podizvođača duplo skuplje nego prošle godine, a materijali koji se ugrađuju jeftiniji.
Pored navedenog, za veoma složeni remont izabrana je anonimna firma, što je na kraju prouzrokvalo kvar generatora. Prema mojim informacijama RiTE Ugljevik je preko Pravobranilaštva Republike Srpske podnio tužbu za nadoknadu štete, protiv preduzeća koje je radilo remont. Postavlja se pitanje ko je odgovoran što se za izvođenje radova izabrala anonimna firma, jer se radi o veoma složenom i zahtjevnom remontu.
Nedostatak uglja RiTE Gacko
RiTE Gacko je zapalo u probleme obezbjeđenja dovoljnih količina uglja za normalan rad termoelektrane.
Zbog neodgovornog rada organa Preduzeća došlo je do zaostataka u skidanju otkrivke i međuslojne jalovine cca 11.812.270,00 m3č.m. Razlog za ovo je uglavnom subjektivne prirode, koji se ogleda kroz:
-nedostatak potrebne opreme za iskop i transport jalovine i uglja;
-kašnjenje u realizaciji radova na revitalizaciji kontinualne opreme;
-problem raspoloživosti proizvodne mehanizacije;
-nedostatak radne snage na rukovanju rudarskom opremom i mehanizacijom;
Evidentno je da je rukovodstvo RiTE Gacko znalo još 2010. godine da se rezerve uglja u postojećem kopu iscrpljuje početkom 2015. godine i da je do tad potrebno izvršiti pripreme novog kopa, odnosno skinuti otkrivku i međuslojnu jalovinu.
Međutim, zbog javašluka rukovodstva RiTE Gacko novi kop nije pripremljen na vrijeme.
Termoelektrana Gacko došla je u problem da obezbijedi dovoljne količine uglja za nesmetan rad.
Termoelektrana Gacko o tome je obavjestila Vladu Republike Srpske početkom maja mjeseca 2015. godine.
U toj informaciji navedeno je da Termoelektrana Gacko može obezbijediti ugalj za nesmetan rad najkasnije do kraja mjeseca, nakon čega je hitno potrebno preći na otvaranje i eksploataciju uglja sa novog kopa - „povlatne zone“ (450 m udaljene od trenutne konture polja „C“) i tražila od Vlade Republike Srpske donošenje hitnih mjera za stabilizaciju rada Termoelektrane, i to: eksproprijaciju zemljišta neophodnog za realizaciju navedenog rješenja, čija je vrijednost oko 3 miliona KM i odobrenje investicionih ulaganja u visini od 9 milion KM za otvaranje novog kopa za koje Društvo nema sopstvene kapacitete te je neophodno angažovati usluge „trećih lica”.
Kada se sve ovo prethodno potpuno nepristrasno sagleda , jasno je da je Elektroprivreda Republike Srpske „zlatna koka“ za režimske vladare koji već punu deceniju upravljaju ovim sistemom i arče najkvalitetniji resurs Republike Srpske.
Čovjek mora da se naježi pri pomisli kakva je prava istina o razmjerama pljačke u ovom sistemu koja ostaje tajna u smislu koristi koju su stekli mnogi ljudi iz upravljačkih struktura ovog sistema kao i iz stranaka na vlasti iz čijih su redova upravljački kadrovi. Iako je pljačka ostala javna tajna , nemoguće je sakrivati do vijeka i loše stanje u Elektroprivredi Republike Srpske.
Revizorski izvještaji otkrivaju bar dijelić lošeg stanja u cijelom sistemu.
Brojni su primjeri favorizovanih dobavljača u Elektroprivredi. Kada bi se sabrala sva vrijednost poslova koje je dobila Kaldera kompanija iz Laktaša u proteklih 10 godina u Elektroprivredi Republike Srpske sigurno bi ukupna suma bila stotine miliona KM.
Kod nabavke goriva za termoelektrane godinama se vrši odabir pod direktnim političkim diktatom vrha SNSD-a.
Samo u poslednje vrijeme direktno iz vrha Republike Srpske vrši se pritisak na direktore termoelektrana u Gacku i Ugljeviku da po svaku cijenu u naredne tri godine snabdijevanje naftnim derivatima vrši Nestro petrol.
Iako su javni tenderi davno raspisani, iako Nestro petrol ni na jednom nije bio prvi (u Gacku čak šesti a u Ugljeviku treći) već je najbolju ponudu dao Super petrol ( u Ugljeviku za 1 milion KM jeftiniji od Nestro petrola) vrše se pritisci na sve učesnike tendera koji su ispred Nestro petrola da se povuku.
U Gacku su se svi povukli i Nestro petrol je dobio trogodišnji ugovor, ali u Ugljeviku pritisak nije urodio plodom pa je izabran Super petrol. Direktno od strane najvišeg rukovodstva SNSD-a i Republike Srpske vrši se pritisak na direktoricu EPRS i na direktora Termoelektrane Ugljevik od kojih se traži da ponište tender i da posao dodijele Nestro petrolu kako god znaju.
Upravo zbog svega prethodnog niko nema pravo da teret pljačke, javašluka , bezobrazluka i neznanja prebacuje na leđa građana kroz poskupljenje električne energije o kojem se ponovo sve glasnije priča.
Ako se to desi a stranke članice „Saveza za promjene“ ne izađu na ulice i ne spriječe ovakvu odluku vanparlamentarnim otporom zajedno sa građanima Srpske , „Savez za promjene“ će biti direktni saučesnik u bezočnoj pljački i otimačini.
I biće jednako kriv za stanje u cijelom društvu kao i režimske stranke koje su ovo stanje direktno proizvele.
Izvor: BN
