U noći sa 20. na 21. august združene armije 5 zemalja varšavskog pakta
napale su čehoslovačku čime je zaustavljen proces reformacije i političkog
smirenja koje je pokrenulo tzv. Praško proljeće.
Cilj invazije vojski Varšavskog pakta bio je da uguši reforme kako
Komunističke partije Čehoslovačke tako i čehoslovačkog društva u cjelini.
Veći dio vojnika je napustio Čehoslovačku do sredine oktobra iste godine, dok je jedan dio njih ostao služeći u “ sovjetskim jedinicama trenutno smještenim na teritoriji Čehoslovačke”.
“Trenutni boravak” je za neke značio i preko trideset godina boravka u
Čehoslovačkoj jer su posljednje sovjetske trupe napustile Čehoslovačku 1991. godine.
Okupacija ne u 26 slika
Sovjetska
armija je momentalno zauzela sva važna mjesta u Čehoslovačkoj. Uhapšeni su
vodeći češki političari koji su pokrenuli Praško proljeće – Aleksandar Dubček,
Josef Smrkovský i Oldřich
Černík.
Sovjetski tenkovi na ulicama Praga
Protesti protiv okupacije
Čehoslovačke odnijeli su 108 života Čeha i Slovaka dok su Sovjeti imali gubitke
od 96 vojnika.
Zanimljivosti radi, Jugoslavija je jedina zemlja socijalističkog tipa koja je ponudila narodu čehoslovačke konkretnu materijalnu pomoć. U invaziji takođe nije učestvovala armija Rumunije.
Mnogi protestanti su radije da žive pod okupacijom odabrali smrt. Tako je početkom 1969. godine stradao od posljedica samospaljivanja Jan Palah , praški student. medicinskoj sestri , koja se brinula o njemu, samo je šapnuo prije smrti : Uradio sam to, da bi Rusi otišli”.
Memorijal Jana Palaha u Pragu
Nakon Palaha, spalili su se i Josef Hlavatý, Jan Zajíc i Evžen Plocek
Među uhapšenim demonstrantima u januaru 1969 godine bio je i Vaclav Havel, kasnije vođa Baršunaste revolucije i prvi predsjednik Čehoslovačke nakon pada komunističkog režima.
Demonstracije licem u lice
Proglas narodu Čehoslovačke
Nakon što je došlo do invazije , djelimično reformisana Komunistička partija
izdala je Proglas narodu Čehoslovačke u kojem se akt invazije osuđuje kao
protivan međunarodnom pravu. proglas je diktiran direktno čehoslovačkom radiju,
ali je vrlo brzo ugašeno radijsko emitovanje.
Tekst Proglasa
Sinoć, 20 avgusta , oko 23 časa vojske Sovjetskog Saveza, Poljske narodne
republike, Njemaške demokratske republike, Mađarske i Bugarske narodne
republike su prešle granice Čehoslovačke Socijalističke Republike, to se desilo
nez znanja presjednika republike, predsjednika narodne skupštine, predsjednika
Vlade, i bez znanja prvog sekretara Komunističke partije te ostalih organa.
U ovim satima je zasjedalo predsjedništvo Centralnog komiteta Komunističke partije Čehoslovačke koji su pripremali organizaciju XIV. sabora partije. predsjedništvo Komunističke partije poziva sve građane naše Republike, da ostanu mirni i da ne pružaju otpor vojskama. Zato ni naša armija, Državna bezbjednost i narodna milicija nisu dobili naređenje da brane zemlju.
Predsjedništvo Komunističke partije smatra ovaj akt kao protivan svim osnovana odnosa između socijalističkih zemalja, ali i negiranje osnovnih normi međunarodnog prava.
Svi vodeći funkcioneri države, Komunističke partije i narodnog fronta ostaju na svojim funkcijama, na koja su bili kao predstavnici naroda i kao članovi svojih organizacija izabrani prema zakonima i drugim normama koji važe u Čehoslovačkoj.Prema Ustavu je momentalno zakazano zasijedanje Narodne skupštine, Vlade Republike, Predsjedništva centralnog komiteta Komunističke partije da bi se reagovalo na nastalu situaciju.
Predsjedništvo Centralnog komiteta
Komunističke partije Čehoslovačke
Pjesma "Modlitba pro Martu" je postala svojevrsna himna otpora protiv sovjetske okupacije. Sedamdesetih i osamdesetih godina je bila zabranjena a njen izvođač, popularna Marta Kubišova, nije se smjela pojavljivati na TV ekranima niti su se njene pjesme smjele javno izvoditi.
