Centar za ekonomski i ruralni razvoj, koji će podržavati ekonomski razvoj regije kroz pružanje usluga malim i srednjim preduzećima i drugim subjektima u ruralnim sredinama, otvoren je nedavno u Krnetama u opštini Laktaši.
Centar su otvorili su Mariangela Fittipaldi, v.d. šefa Sekcije za ekonomski razvoj, infrastrukturu i prirodne resurse u Delegaciji Evropske unije u BiH i Miodrag Matavulj, direktor Centra za ekonomski i ruralni razvoj (CERD).
Obnovu objekta stare škole i osnivanje Centra za ekonomski i ruralni razvoj finansirala je Evropska unija kroz projekat “Regionalni rast kroz ekonomski i ruralni razvoj - ReGERD”, koji implementira Agencija za saradnju, edukaciju i razvoj ACED, Banja Luka, uz projektne partnere opštine Gradiška, Kozarska Dubica, Laktaši i Srbac, Udruženje LAG SAVUS, Lokalna razvojna agencija Kozarska Dubica i Univerzitetski preduzetnički centar Banja Luka.
Mariangela Fittipaldi izrazila je zadovoljstvo zbog otvaranja objekta i istakla da podrška Evropske unije svakako tu neće stati.
Okupljenima se obratio i načelnik opštine Laktaši Miroslav Kodžoman koji je rekao da se od centra mnogo očekuje u budućnosti te da će poslužiti i kao referenca za sve one koji namjeravaju ulagati u opštinu Laktaši.
Obnova ovog Centra je izvršena u sklopu projekta čija je ukupna vrijednost 597.638 eura. Projektne aktivnosti uključuju pružanje usluga malim i srednjim preduzećima privrednicima i farmerima kako bi poboljšali konkurentnost njihovih preduzeća i proizvoda, osigurali razvoj novih tržišta i mogućnosti, i unaprijedilo otvaranje novih radnih mjesta.
Projekat takođe jača poslovno okruženje za preduzetnike kroz uspostavljanje javno-privatnog dijaloga, spajanje privrede sa akademskim ustanovama, uvođenje inovacija u rad preduzeća te pružanje novih finansijskih šema.
Centar za ekonomski i ruralni razvoj će pružati usluge za jačanje konkurentnosti malih i srednjih preduzeća i poljoprivrednih proizvođača u sve četiri opštine LAG-a: Gradiška, Kozarska Dubica, Laktaši, Srbac i šire.
Ovaj Centar je osnovan sa ciljem osnaživanja ruralne ekonomije, jačanje osnovnih društvenih funkcija i procesa na selu, zaustavljanje intenzivnog iseljavanja stanovništva iz ruralnih sredina kao i zaštite životne sredine i očuvanje prirodnih resursa i bogatog kulturno-istorijskog nasljeđa ruralnih krajeva.
"Da bi se ostvarili zacrtani ciljevi, CERD će da djeluje kao podrška uspostavljanja društvenih i privrednih inicijativa u ruralnim sredinama, u čijem je fokusu ojačavanje ruralne ekonomije, podsticnje privrednih aktivnosti u ruralnim sredinama, jačanje kapaciteta ruralnog stanovništva i zajednica. CERD sprovodi različite aktivnosti koje su usmjerene na rješavanje ključnih izazova sektora poljoprivrede i ruralnog razvoja i to kroz: izradu i implementacija raznolikih razvojnih projekta u oblasti poljoprivrede, ekonomskog i ruralnog razvoja, direktne podrške ruralnim malim i srednjim preduzećima, razvijanje nepoljoprivrednih djelatnosti u ruralnim sredinama te savjetodavni rad i edukacija ruralne ekonomije" naglašava Bojan Arambašić, saradnik za razvoj poslovanja u Centru.
Miodrag Matavulj kaže za BUKU da se pod pojmom male sredine podrazumijevaju ruralni krajevi, sela i mala mjesta širom Bosne i Hercegovine, koja imaju svoje probleme i slabosti, a koji se ogledaju u njihovoj izolovanosti, u nedostatku ljudskih i materijalnih resursa i u nedostatku osnovnih usluga koje su neophodne stanovništvu koje tu živi.
"S druge strane, ovakve sredine imaju neprocjenjiva prirodna bogatstva i idealne uslove za razne vidove poljoprivredne proizvodnje i veoma dobre prilike za razvoj drugih vidova ruralne ekonomije" dodaje Matavulj ističući kako će Centra nuditi rješenja koja mogu da prevaziđu navedene slabosti ruralnih sredina, a koristeći raspoložive resurse i prilike.
"U tom smislu, uloga Centra je da podstiče organizovanje ruralnog stanovništva u razne oblike udruživanja kao što su zadruge i udruženja, kako bi na taj način unaprijedili i povećali svoju proizvodnju i lakše došli do odgovarajućeg tržišta" naglašava direktor CERD-a.
Centar podstiče i podržava osnivanje malih ruralnih biznisa na porodičnim gazdinstvima te promoviše investicije u ruralne sredine u cilju zapošljavanja van poljoprivrede i na taj način omogućuje ne samo ostanak ljudi na selu nego pokušava da dovede ljude iz grada da se vrate selu.
"Mi kroz izgradnju našeg Centra u selu Krnete gdje se uskoro preseljavamo želimo da svojim ličnim primjerom pokažemo da je moguće dovesti ljude iz grada na posao u selo. Podstičemo sve da slijede naš primjer i da na taj način pokažemo čitavom društvu da je ruralni razvoj jedan od ključnih prioriteta razvoja naše zemlje" naglašava.
Domaće kompanije u tom smislu traže i bolji i konkurentiji nastup na tržište. Postoji nekoliko mehanizama koji svakako mogu unaprijediti tržišnu poziciju domaćih preduzeće na lokalnim i inostranim tržištima.
Arambašić kaže da domaće kompanije sve više, ali još uvijek nedovoljno, uviđaju značaj uspostavljanja kvalitenog i zaokruženog marketinškog nastupa i pozicioniranja na tržištu.
“Takvo pozicioniranje se ogleda u dobro planiranoj i softverski vođenoj i organizovanoj proizvodnji zasnovanoj na sistemskom istraživanju tržišta i anticipiranju budućih trendova potražnje; koja se potom plasira, u vidu kvalitetnog, atraktivnog, sertifikovanog i standardizovanog proizvoda, ciljanom konzumentu, uz konkurentne cijene i izvjesnost kvaliteta” naglašava Arambašić.
Kako bi preduzeća unaprijedlila tržišnu poziciju, u svoje poslovanje moraju uvoditi inovativna sistemska rješenja koja se prvenstveno ogledaju u uvođenju adekvatnih standarda kvaliteta, brendiranja domaće proizvodnje i proizvoda, ukrupnjivanje domaće ponude i poslovno povezivanje sa inostranim kupcima, te ulaganje u razvoj i nove tehnologije, koje prati jačanje kapaciteta zaposlenih u domaćim kompanijama.
“Upravo institucije kao što je Centar za ekonomski i ruralni razvoj i nude partnerski odnos unapređenja domaće privrede kroz pružanje adekvatnih poslovnih usluga koje mogu učiniti domaću privredu konkurentnijom” ističe.
Miodrag Matavulj naglašava kako se privredni ambijent u bilo kojoj sredini može unaprijediti sistemskim rješenjima, a koja uključuju unapređenje svih segmenata koji se tiču privrednog poslovanja, od poreske politike i drugih nameta koji moraju biti stimulativni, preko uklanjanja administrativnih barijera u poslovanju pa sve do obezbjeđivanja neophodnih subvencija i usluga privrednim subjektima koje olakšavaju njihovo poslovanje.
“Ovo sve može da se primijeni i na poljoprivredu kao posebnu granu privrede. Samo zajedničkim i planskim djelovanjem svih aktera koji uključuju lokalne samouprave, nadležna ministarstava, same privrednike i njihove asocijacije te ostale nevladine organizacije i pružaoce usluga moguće je izraditi i primjeniti takva sistemska rješenje koja dugoročno mogu da unaprijede privredni ambijent” dodaje director CERD-a.
Što se tiče specifično ruralnih sredina, potrebno je uložiti dodatni napor da bi se privredno poslovanje dovelo na zadovoljavajući nivo.
“Neophodno je ulagati u infrastrukturu, uključujući i poslovnu infrastrukturu (saobraćaj i transport, telefon i internet, objekti i dr.) ali to ima svoje ekonomsko opravdanje za mnoge djelatnosti koje mogu da se provode u ruralnim sredinama. Naročito, ako imamo na umu da su cijene nekretnina i radna snaga niže u ruralnim sredinama i to je prednost koju treba iskoristiti i valorizovati” zaključuje za kraj Miodrag Matavulj direktor Centra za ekonomski i ruralni razvoj
