Naučnici i filozofi odavno promišljaju o toj ideji. Jedan od njih je Dejvid Brin, kosmolog i pisac naučno fantastične literature koji često podsejća na kinesku priču o caru koji sanja da je leptir, koji sanja da je car, prenosi B 92.
U savremenim verzijama, kaže Brin, možda je godina 2050. a ljudi žive u računarskim simulacijama koje podražavaju život onakav kakav je bio početkom 21. vijeka. Možda ljudi postoje i u još daljoj budućnosti i naša planeta, zajedno sa njenim stanovnicima, predstavlja njihovu “laboratoriju” u kojoj proučavaju “primitivne planete i stvorenja”.
Filozof Nik Bostrom, direktor Instituta za budućnost čovječanstva Oksford univerziteta opisuje lažni svemir kao “bogatu softversku simulaciju ljudi i njihovih istorijskih predaka od strane tehnološki mnogo naprednije civilizacije”.
“To je kao u filmu ‘Matriks’, s tim što je, umjesto u kapsuli gde se hrani senzornim inputom od strane simulatora, sam mozak možda već dio simulacije”, kaže on. Bio bi to jedan ogroman računarski program koji simulira apsolutno sve, uključujući i svaki neuron i sinapsu u našim glavama.
Ipak, Bostrum smatra da sve kosmičke civilizacije ili nestanu, prije nego što postanu tehnološki sposobne, ili odluče da ne stvore simulaciju cijelog svijeta.
Operativna riječ je “sve” – jer kad bi makar jedna civilizacija bilo gdje u kosmosu mogla da stvori takvu simulaciju, onda bi se svijetovi brzo umnožavali, i gotovo je sigurno da bi i ljudi bili u jednoj.
Kao što to tehnološki vizionar Rej Kurcvajl kaže, “možda je naš svemir samo naučni eksperiment nekog školarca u drugom univerzumu”.
Njegov pogled na svijet zasniva se na dubokim posljedicama onoga što se događa u vrijeme napretka račuarstva. Za Kurcvajla, precizna simulacija ne mora biti ništa manje značajna od stvarnosti. Dokaz da ovaj univerzum zavisi od neke vrste računara potkrepljuje i činjenica da su “fizički zakoni setovi računarskih procesa” i da se “informacije se konstantno mijenjaju, njima se manipuliše i zasnivaju se na nekoj računarskoj podlozi”. To bi značilo, zaključio je on, da je svemir kompjuter.
Kako bi ljudi to mogli da saznaju?
Ako je kompletan svijet simulacija, kako to možemo da saznamo? Brin smatra da bi trebalo da se unese sporedni izlaz u program simulacije, koji bi omogućio programerima da kontrolišu ljude.
“Ako živimo u simulaciji, onda je sve softver, uključujući i svaki atom u našim tijelima, možda postoji i program koji trećoj strani omogućava pristup simulaciji”, kaže Brin.
Dakle, ako je ovaj svijet simulacija, postoje tri mogućnosti: da smo samo mozgovi u “teglama” u koje se unose informacije; da smo u univerzalnoj simulaciji kao čistom softveru i da smo u univerzalnoj simulaciji koja je stvarna fizička "stvar".
“Da smo zaista u simulaciji, teško bismo mogli da odredimo u kojoj smo od te tri”, kaže Marvin Minski, čovjek koji je osmislio vještačku inteligenciju. “Jedino ako je programer napravio neke propuste, možete primetiti da neki zakoni fizike nisu sasvim ispravni i osjetiti da se možda iza svega nalazi računar”.
Ako je to slučaj, kaže on, to znači da je svemir mnogo lakše razumjeti, nego što su naučnici i sanjali i da čak postoji način i da ga promenimo.
Pomisao da ovaj nivo realnosti nije i jedina realnost nekima možda djeluje zastrašujuće, ali ne i Minskom: “Zar ne bi bilo lijepo da znamo da smo dio mnogo šire realnosti?”, kaže on.
Martin Ris iz Kraljevskog astronomskog društva u Velikoj Britaniji smatra da je ideja odlična, ali da u velikoj mjeri zavisi od ograničenja moći računara.
Astronomi, naime, već prave simulacije dijelova svemira.
“Mi ne možemo izvoditi eksperimente na zvezdama i galaksijama, ali možemo imati virtuelni svemir u našem računaru i računati šta će se desiti ukoliko se sudare dvije galaksije, zvijezde evoluiraju i tako dalje. Zato moramo da se zapitamo šta bi sve moglo da se simulira kada bi računari bili još moćniji”, kaže on.
“Ideja da ćemo u jednom trenutku u dalekoj budućnosti imati računare koji mogu da simuliraju ogroman dio svemira nije toliko luda”, smatra on.
