Šta planiraju “Tradicionalisti” 4. februara u 17:30 ispred Uspenske crkve u Novom Sadu? Neko će reći planiraju da sačekaju večernje bdenije i da pomene Gospod bog u carstvu svome Svetozara Miletića, novinara, pisca i advokata, poslanika Srpskog crkvenog sabora i borca za nacionalna i prava na tradiciju srpskog naroda u Austro-Ugarskoj.
Ali, to nisu ti tradicionalisti. Ako neko od sveštenstva i bude izgovorio “da pomene Gospod Bog u carstvu svome Svetozara Miletića”, ovi “Tradicionalisti” koji planiraju da se okupe ispred Uspenske crvke neće biti tu da čuju i prekrste se. U vrijeme kada sveštenstvo bude služilo večernju liturgiju, ti će “Tradicionalisti” već biti dvije stotine metara dalje, ispred Crne kuće. Uspenska crkva za njih je tek mjesto u funkciji samoodređenja kao čuvara tradicije. Lokacja s koje će, povodom 4. februara, dana kada je Milan Nedić izvršio suicid, krenuti u svoj vlastiti pomen na “srpsku majku i biološkog spasitelja nacije”. I taj pomen biće - na njima svojstven način - dosljedan kolaboracionisti okupatora, premijeru kvislinške vlade čije su odluke proklamovale progon, deportacije, istrebljenje komunista, partizana, Jevreja i Roma tokom Drugog svjetskog rata.
Razlog za to nije odluka Srpske pravoslavne crkve da Nedićevim pristalicama ne dozvoli okupljanje ispred jednog od svojih objekata ili prisustvo večernjoj liturgiji, pa ni odluka da neće služiti pomen za pokoj Milana Nedića. O tom okupljanju SPC nije poslala niti jednu poruku, pa ni tu. No, svakako nije riječ o tom da li takva poruka crkve može da utiče na nagon “Tradicionalista” da spriječe slobodno izražavanje, okupljanje i mišljenje u prostoru kojim ne raspolažu, u službi “disciplinovanje” društva i pokušaj radikalnog, ekstremističkog suzbijanja opozicije.
Takav odgovor, međutim, očekuje se od policije i pravosudnih institucija. Za početak, to znači odstupanje od prakse koju je beogradska policija primijenila u oktobru prošle godine nakon najave ugrožavanja bezbjednosti prisutnih na festivalu “Mirëdita, dobar dan”. Podsjetimo, nakon što su “Narodne patrole” i druge ultradesničarske organizacije najavile protest protiv festivala “Miredita, dobar dan”, desetine policajaca angažovano je za obezbjeđenje događaja. Tek nekoliko dana kasnije, policijske snage na isti način obezbijedile su i javni skup parabezbjednosne organizacije “Narodne patrole” u parku Luke Ćelovića. Ne bude li okupljanje “Tradicionalista” spriječeno i zabranjeno, taj čin predstavljaće flagrantno kršenje Zakona o zabrani manifestacija neonacističkih ili fašističkih organizacija i zabrani upotrebe neonacističkih ili fašističkih simbola i obeležja.
Htijenje profašističkih organizacija da cenzurišu izražavanje, mišljenja i okupljanja čak i u prostoru u kome nisu prinuđeni da borave tek je jedan od koraka kojim se nastavlja okupiranje javnog prostora, obilježavanje, širenje verbalnih i vizuelnih poruka mržnje, huškanja i netrpeljivosti. Ako je i bilo sumnje da je diskusija o specifičnim oblicima i vidovima uspona fašizma planirana u 18 sati u novosadskoj Crnoj kući zapravo relevantna za širu javnost, netrpeljivost koju su “Tradicionalisti” već izrazili ozbiljno je upozorenje na potrebu za plenumom građana o zaštiti javne svojine.
