Vidjeli ste, na snimku ljubljanskog Reutersa, kako je Igor Zorčič, predsjednik parlamenta i član Slovenačkog modernog centra, prekinuo sjednicu i obraćanje Brane Golubovića, poslanika Liste Marjana Šarca?
Takvim su trčećim korakom od saniranja posljedica zemljotresa magnitude 6,2 (Richter) pobjegli i predstavnici Republike Srpske. Predsjednica Željka Cvijanović i premijer Radovan Višković posjetili su Kostajnicu, utvrdili da će će Vlada Republike Srpske može izdvojiti 300.000 KM za Kostajnicu i 100.000 KM za Kozarsku Dubicu.
Tokom posjete Kostajnici, Senka Jujić, ministarka uprave i lokalne samouprave, pozvale građanke i građane da nađu način da pomognu građanima Kostajnice. „Kako mi je rekao načelnik, oko tridesetak porodica nema uslove da se vrati u svoje domove“ – rekla je Jujić boraveći u posjeti Kostajnici. Tri stotine hiljada konvertibilnih maraka doznake opštini Kostajnica predstavljeno je kao pomoć u obnovi zgrade opštine, zgrade srednjoškolskog centra, zgrade radija, dvadeset i dva stambena objekta koja više nisu bezbjedna za život i preko 50% porodičnih objekata u opštini kojima je načinjena šteta.
U odnosu spram izdataka za investiciono održavanje, rekonstrukciju i adaptaciju zgrada u 2020. godini (Budžet RS), taj iznos je u odnosu 1:21. U odnosu spram izdataka za izgradnju i pribavljanje zgrada i objekata izdvojenih iz Budžeta RS u 2020. godini, taj iznos je u odnosu 1:250. No, pored toga: iznos koji će biti doznačen je desetina budžeta opštine u kojoj živi šest hiljada ljudi, i pritom trideset i peti dio budžeta Kabineta predsjednice Republike Srpske. Najgrublje rečeno – doznaka Kostajnici tek je trideset hiljada konvertibilnih maraka manja od vrijednosti tri automobila koje će u 2021. godini Kabinet predsjednice Republike Srpske nabaviti od kompanije „Brčko gas“. Dodaju li se tom iznosu sredstva koja će biti preusmjerena u lokalni budžet Kozarske Dubice (100.000 KM), za obnovu štete na najmanje pet stotina objekata, sveukupno – to je tek osam hiljada maraka više od iznosa koji je početkom prethodne godine bio izdvojen za svečanu proslavu 9. januara.
Osim toka procjene štete, izvođenja sanacije objekata i krajnjeg ili primaoca finansijskih sredstava u konačnici, najveća nepoznanica je zbog čega Vlada Republike Srpske ne želi uložiti ozbiljna sredstva u obnovu Kostajnice, kada izvršnu vlast na lokalnom nivou ima Savez nezavisnih socijaldemokrata? Zbog čega lokalna i entitetska vlast nemaju takav nivo saradnje da predstavnici Republike Srpske mogu građankama i građanima Kostajnice i Kozarske Dubice novu 2021. godinu čestitati ozbiljnim i primjerenim ulaganjem u obnovu i izgradnju novih zgrada koje će biti u funkciji za zajednicu? Baš inicijativom predsjednice Cvijanović, čiji kabinet ima godišnji budžet u visini troipogodišnjeg budžeta opštine Kostajnica.
To ne bi bio slučaj ni da je 2021. godina izborna i da Željka Cvijanović vodi kampanju za opšte izbore. Ne zbog tog da javnost ne bi pomislila da entitetski SNSD ne vjeruje svom lokalnom ogranku u Kostajnici da je sposoban voditi brigu o zajednici, a ne ni zbog tog da građanke i građani Kostajnice ne bi izgubili povjerenje da lokalna vlast može bez entitetske riješiti problem. Naprotiv, razlog je vrlo evidentan: porez na zaradu, imovinu, dodanu vrijednost, sve što je direktno ili indirektno oporezivo prilikom transakcija ili trgovine u Kostajnici svakako će završiti u budžetu entiteta, baš zbog tog da kabinet predsjednice Cvijanović u 2021. godini može – po svom nahođenju i savjesti - potrošiti 35 puta više od novca koji je dovoljan za saniranje materijalne štete nastale zemljotresom.
Ako Kabinet predsjednice i Vlada Republike Srpske kojim slučajem ne misle tako, onda veoma dobro znaju šta je prvi korak. Ipak, mislili tako ili ne – činjenica je da Republika Srpska postoji da bi takav odnos bio moguć, da je nastala zbog mogućnosti održavanja takvog odnosa. Činjenica je da su načinom i okolnostima njenog nastanka na institucionalnom nivou pokidane one veze koje se načinom njenog funkcionisanja dalje kidaju i na opštem, međuljudskom nivou.
Naravno, riječ je o onim vezama koje su 1969. godine obavezale Sarajevo da nakon banjalučkog zemljotresa izgradi Gimnaziju, koje su obavezale Skopje da izgradi Dom radničke solidarnosti (Danas Dom omladine i Dječje pozorište Republike Srpske), Bugarsku da izgradi Osnovnu školu Georgi Stojkov Rakovski. Ukratko, one veze koje bi danas obavezale Bihać i Sanski Most da ulože u izgradnju i obnovu Kostajnice i Kozarske Dubice. One veze koja bi na tu pomoć obavezala političke predstavnice i predstavnike naroda i narodnosti u Republici Srpskoj i van Bosne i Hercegovine.
Danas, umjesto zanosa solidarnosti u funkciji izgradnje ili obnove u igri je postupak saniranja štete, postupak koji treba – po svaku cijenu – formirati utisak da se posljedice nastale elementarnim nepogodama mogu sanirati sredstvima koja su Republici Srpskoj toliko beznačajna da o njima ne treba čak ni da razmišlja. Tako su građani i građanke Kostajnice i Kozarske Dubice, stanovništvo koje svakom transakcijom, kupovinom, platom, doznakom i doprinosom finansira opstanak Republike Srpske, od tog entiteta za obnovu i izgradnju dva grada dobili NIŠTA, a lokalna vlast koja ih predstavlja trideset i peti dio iznosa koji će potrošiti kabinet jednog političkog lidera u narednoj godini.
Nikad jednostavnijom logikom očuvanja ugleda solidarnosti srpskog naroda: Srbija će uplatiti milion eura Hrvatskoj za obnovu i izgradnju i time će srpski narod u vlastitim očima biti toliko veliki da će zaboraviti da Republika Srpska u obnovu Kostajnice i Kozarske Dubice nije uložila više od vrijednosti tri ipo automobila u kojima se može voziti ugledno osoblje Kabineta predsjednice RS. Tako su opet ugled nacije i njenog sentimenta prema sopstvenom imidžu ispred pojedinca u društvu blagostanja. Osim, naravno, blagostanja pojedinca čija je služba kreiranje slike o blagostanju nacije.
