Izbijanjem epidemije u Wuhanu u Kini, količine infektivnog otpada su se udvostručile, predstavljajući dodatni izazov u suzbijanju širenja virusa, prenose svjetski mediji. Potencijalno zarazni medicinski otpad premašio je postojeće kapacitete bolnica. Postojeća skladišta su popunjena, pa se dio otpada privremeno drži na otvorenom. Radnici su često izloženi kontaminiranom materijalu, poput korištenih zaštitnih odijela, maski, rukavica, instrumenata, pa čak i povraćajnog sadržaja. Rade i po 12 sati dnevno, a zbog ogromne količine medicinskog otpada, u pomoć im dolaze i timovi drugih gradova. Ministarstva ekologije izdalo je smjernice za brzo i učinkovito prikupljanje, prevoz i odlaganje medicinskog otpada i otpadnih voda. Medicinski otpad iz bolnica u kojima su smješteni oboljeli od koronavirusa u najteže pogođenoj pokrajini Hubei spaljuje se u pećima od cigle, kako bi se spriječilo širenja virusa. Nakon procesa sagorijevanja, ovaj otpad se koristi za proizvodnju cementa.
Foto: Radnik u Wuhanu podvrgnut dezinfekciji cijelog tijela
Adekvatno zbrinjavanje infektivnog otpada jedan je od najvažnijih zadataka u borbi protiv epidemije. Prema pisanju svjetskih medija, Kina se uspješno nosi sa ovim izazovom, iako su količine infektivnog otpada dvostruko veće.
Istražili smo kako stoje stvari u Republici Srpskoj. Da li su nadležne institucije spremne da odgovore na izazov zbrinjavanja većih količina infektivnog otpada ukoliko dođe do širenja korona virusa i kod nas? Odgovor na ovo pitanje potražili smo kod nadležnih za upravljanje medicinskim otpadom.
Trenutna situacija je takva da dvije firme imaju dozvolu za prikupljanje i tretman infektivnog medicinskog otpada u RS i one prikupljaju i zbrinjavaju infektivni medicinski otpad iz javnih zdravstvenih ustanova, kao i iz zdravstvenih ustanova koje su privatnom vlasništvu. Dvije javne zdravstvene ustanove bolničkog tipa, u Doboju i Bijeljini, posjeduju vlastite sterilizatore za tretman infektivnog medicinskog otpada.
U slučaju širenja zaraze na BiH, kapacitet bi morao biti dva puta veći od postojećeg
“Prema informacijama kojima raspolažem, postrojenja koja posjeduju dozvolu za tretman infektivnog medicinskog otpada imaju kapacitet za tretman oko 600 tona godišnje. U slučaju širenja zaraze na BiH, kapacitet bi morao biti dva puta veći od postojećeg”, kaže Željko Aleksić, republički koordinator za upravlje medicinskim otpadom u Republici Srpskoj.
Foto: Radnik sagorijeva zarazni medicinski otpad u bolnici u Wuhanu
Prema grubim proračunima, u bolnicama, zavodima, institutima i domovima zdravlja u Republici Srpskoj, proizvede se oko 525.100 kg godišnje infektivnog otpada. Firme koje sada vrše tretman infektivnog medicinskog otpada, mogu da zbrinu ove količine koji se produkuju u redovnom procesu rada i u uobičajenim uslovima, kaže Aleksić.
“U slučaju epidemije korona virusa, ili nekih drugih epidemija većeg intenziteta, moralo bi se brzo djelovati, tako da bi se po hitnom postupku nabavila oprema koja bi imala kapacitet i do dva puta veći od postojećeg”, upozorava Aleksić.
Nadležne institucije bez odgovora
Značajnu ulogu imao bi Fond za zaštitu životne sredine i energetsku efikasnost Republike Srpske, jedna od nadležnih institucija, koja je, ističe Aleksić, već uzela značajno učešće u uspostavljanju odgovornog i zakonom regulisanog, održivog sistema upravljanja medicinskim otpadom u Republici Srpskoj.
Međutim, iz Fonda za zaštitu životne sredine i energetsku efikasnost nismo dobili odgovor na postavljena pitanja.
Iz Ministarstva zdravlja Republike Srpske smo, na naš upit, dobili sadržaj pravilnika o upravljanju medicinskim otpadom u Republici Srpskoj iz 2006. godine, ali ne i odgovor na konkretno pitanje - jesmo li spremni da se nosimo sa dvostruko većim količinama infektivnog otpada ukoliko dođe do izbijanja epidemije i kod nas.
