Nvom odlukom Ustavnog suda Republike Srpske odlučeno je da se ne prihvata inicijativa za ocjenjivanje ustavnosti i zakonitosti 19 Uredbi sa zakonskom snagom koje je donijela Predsjednik Republike Srpske u toku 2020. godine za vrijeme vanrednog stanja usljed pandemije izazvane korona virusom.
Ustavni sud je, naime, odlučujući u ovoj ustavnopravnoj stvari, imao u vidu da je Narodna skupština Republike Srpske proglasila vanredno stanje u skladu sa relevantnim odredbama Ustava, čime je omogućena primjena odredbi člana 81. Ustava Republike Srpske.
Ove odredbe daju pravo, odlučio je Sud, Predsjedniku Republike da vrši određene nadležnosti koje pripadaju Narodnoj skupštini tako što može donositi uredbe sa zakonskom snagom kojim privremeno uređuje određene društvene odnose. Ustavni sud je ocijenio da je, u datim okolnostima, sazivanje i održavanje sjednica Narodne skupštine bilo onemogućeno i da je u vezi donošenja osporenih uredbi pribavljeno mišljenje predsjednika Narodne skupštine, čime su, dakle, bili ispunjeni svi Ustavom kumulativno određeni uslovi za njihovu pravnu valjanost.
"S tim u vezi, Ustavni sud je takođe imao u vidu i da je Narodna skupština Republike Srpske naknadno donijela odluke o potvrđivanju navedenih uredbi sa zakonskom snagom, te su, zbog svega navedenog, osporene uredbe sa zakonskom snagom u saglasnosti sa odredbama Ustava." saopšteno je iz Suda.
Tokom vanrednog stanja u Republici Srpskoj sva vlast bila je u rukama predsjednice RS Željke Cvijanović, koja je mogla donositi uredbe sa zakonskom snagom dok je parlament bio suspendovan.
Sve njne uredbe je naknadno potvrdila Narodna skupština Republike Srpske.
Narodna skupština Republike Srpske ukinula je 21.maja vanredno stanje koje je u tom entitetu uvedeno skoro dva mjeseca ranije s obrazloženjem kako će to pomoći sprječavanju širenja epidemije prouzročene koronavirusom.
Odluka o ukidanju vannrednog stanja u Republici Srpskoj značila je i ukidanje policijskog časa koji je od 28.marta neprestano bio na snazi svake noći, a povremeno je produžavan i na dane vikenda kako bi se na minimum smanjilo kretanje ljudi.
Dan kasnije, na sjednici održanoj 22. maja, Republički štab za vanredne situacije donio je odluku da se od te večeri ukida policijski čas na teritoriji Republike Srpske.
Republika Srpska tokom ta dva mjeseca imala je najrestriktivnije mjere a tokom zabrane kretanja pripadnici policije patrolirali su ulicama Republike Srpske, marljivo se boreći protiv korona virusa.
Dodajmo da su mjere zabrane i kažnjavanje ljudi tokom vanrednog stanja Ustavni sud RS proglašene neustavnim.
Ustavni sud Republike Srpske utvrdio je ranije da zaključci Republičkog štaba za vanredne situacije o ograničenju i zabrani kretanja na teritoriji RS-a od 31. marta, 6. aprila, 27. aprila i 5. maja 2020. godine, u vrijeme važenja, nisu bili u saglasnosti sa Ustavom, Zakonom o zaštiti i spasavanju u vanrednim situacijama i Zakonom o zaštiti stanovništva od zaraznih bolesti
Ustavni sud je utvrdio da je Republički štab za vanredne situacije, donoseći osporene zaključke, prekoračio svoja ovlašćenja operativno-stručnog tijela formiranog za koordinaciju i rukovođenje prilikom zaštite i spasavanja na teritoriji RS-a, shodno relevantnim odredbama Zakona o zaštiti i spasavanju u vanrednim situacijama"
Ustavni sud je utvrdio da navedeni štab nije bio ovlašćen ni da, u smislu odgovarajućih odredaba Zakona o zaštiti stanovništva od zaraznih bolesti, ograniči kretanje u zaraženom i ugroženom području, a imajući u vidu nadležnosti ministra zdravlja i socijalne zaštite u ovom kontekstu.
Ustavni sud je konstatovao da se samo zakonom mogu uvesti ograničenja kretanja ukoliko je to neophodno radi zaštite bezbjednosti i zdravlja ljudi, te da Republički štab za vanredne situacije nije bio ovlašćen da osporenim aktima ograniči i zabrani kretanje na teritoriji Republike Srpske. Postupajući na ovakav način, ocijenio je Ustavni sud, ovo tijelo je, suprotno Ustavu, na sebe preuzelo zakonodavna ovlašćenja Narodne skupštine RS, čime je postupilo suprotno garantovanim načelima vladavine prava i podjele vlasti"
